8 marca 2022 r. w komunikacie Komisji Europejskiej „REPowerEU” przedstawiono szereg działań dotyczących rezygnacji z paliw kopalnych w tym spalania gazu ziemnego. Komunikat REPowerEU oznacza dla indywidualnych konsumentów zapowiedź przyspieszenia bezpośredniej elektryfikacji za pomocą szerszego stosowania paneli fotowoltaicznych, elektrycznych pomp ciepła, magazynów energii i elektromobilności.
W komunikacie KE zaproponowano znaczące zwiększenie poziomu ambicji w zakresie sprzedaży i montażu pomp ciepła w Europie, informując o potrzebie 2-krotnego zwiększenia rocznej sprzedaży pomp ciepła w ciągu najbliższych 5 lat. Najszybszą i najmocniejszą odpowiedź jak do tej pory w obszarze ogrzewania budynków i odejścia od rosyjskiego gazu przedstawił na razie rząd Niemiec – planując montaż 5-6 mln pomp ciepła do 2030 r. Zostało to już zapowiedziane w umowie koalicyjnej z grudnia 2021 r. Realizacja tego planu miała nastąpić w wyniku wprowadzenia wymogu 65% udziału OZE w przekazywanym cieple zarówno w nowych jak i modernizowanych budynkach w których następuje wymiana źródła ciepła i to już w 2025 r. 30 marca 2022 r. niemiecki rząd poinformował, że nastąpiło przesunięcie tej daty do 1 stycznia 2024 r. Planowane działania są też szybką realizacją propozycji nowej Dyrektywy EPBD w zakresie stosowania tzw. zeroemisyjnych budynków z zeroemisyjnymi źródłami ciepła (takimi, w których źródło ciepła nie powoduje emisji CO2 w samym budynku, a współczynnik nakładu energii pierwotnej jest mniejszy od 65 kWh/m2rok). W odpowiedzi na inwazję Rosji na Ukrainę obecnie rozważane jest również w Niemczech wprowadzenie zakazu montażu kotłów gazowych w nowych budynkach w 2023 r. Decyzja w tej sprawie ma zapaść w kwietniu 2022 r. Według najnowszych danych w 2021 r. w Niemczech udział pomp ciepła w nowych budynkach mieszkalnych stanowił 60% a w przypadku kotłów gazowych 24%. Warto dodać, że jeszcze w 2021 r., w ramach programu BAFA, rząd niemiecki dofinansowywał wymianę kotłów olejowych na kotły gazowe z kolektorami słonecznymi. Ważną informacją jest fakt, że zużycie gazu ziemnego w budynkach mieszkalnych w Niemczech jest obecnie 2,5 razy większe niż zużycie gazu na potrzeby produkcji energii elektrycznej. Jak twierdzi Robert Habeck minister gospodarki i ochrony klimatu Niemiec – do połowy 2024 r., możliwe będzie uniezależnienie się Niemiec od rosyjskiego gazu. Warunkiem wstępnym jest silna ekspansja odnawialnych źródeł energii, konsekwentna redukcja zużycia energii, dywersyfikacja dostawców i wykorzystanie wodoru: „Każdy wysiłek, każda zaoszczędzona kilowatogodzina pomaga w przemianie energetycznej gospodarki i szkodzi Putinowi”.
Planowane działania w zakresie elektryfikacji ogrzewania za pomocą elektrycznych pomp ciepła wiążą się z realizacją planu unijnej strategii integracji sektorów energetycznych (sector coupling), znacznego zwiększenia udziału OZE w produkcji energii elektrycznej do poziomu około 80% w 2030 r., a w 2035 r. do poziomu bliskiego 100% i to przy wyraźnym wzroście produkcji energii elektrycznej. Oznacza to, że w przypadku stosowania transportu elektrycznego czy też elektrycznych pomp ciepła, ślad węglowy w zakresie eksploatacji tych urządzeń będzie wręcz marginalny.
Jak twierdzi Paweł Lachman – Prezes PORT PC już obecnie w Europie emisja CO2 ze sprężarkowej pompy ciepła jest 3-4-krotnie niższa niż z gazu ziemnego, a zgodnie z założeniami Europejskiego Zielonego Ładu w 2030 r. ta proporcja zwiększy się do poziomu ok. 10-12 razy.
To, co zapowiada i jestem przekonany, że zrealizuje niemiecki rząd – twierdzi Lachman – będzie miało kluczowy wpływ na znaczące przyśpieszenie transformacji w zakresie powszechnego zastosowania pomp ciepła we wszystkich krajach europejskich. Obecnie niemieckie firmy produkują ponad 60% urządzeń grzewczych sprzedawanych w Europie i są to głównie kotły gazowe.
Kwestie szybkiej transformacji rynku urządzeń grzewczych w Europie będą również tematami kolejnego X Kongresu PORT PC, który odbędzie się 2 czerwca 2022 r. w Krakowie (strona wydarzenia: https://portpc.pl/kongres). Serdecznie zapraszamy do udziału w tym wydarzeniu.
(Aktualizacja 31.03.2022 r.)