Stowarzyszenie PORT PC wspólnie z KFCH, mając na względzie harmoniczny rozwój rynku pomp ciepła, podjął się konsultacji spornych zagadnień z osobami i instytucjami dysponującymi wiążącą wiedzą w zakresie interpretacji przepisów dot. fluorowanych gazów cieplarnianych (F-gazów). Intencją tych działań jest rozpowszechnianie wiedzy wśród osób z branży pomp ciepła – producentów, projektantów, instalatorów i inwestorów w zakresie ograniczeń oraz wymagań stawianych przez niedawno wprowadzone dyrektywy, rozporządzenia unijne i ustawodawstwo krajowe. Poniżej przedstawiamy wspólne stanowisko obydwu organizacji dotyczące wybranych procedur f-gazowych.
W związku z wprowadzeniem Rozporządzenia (UE) nr 517/2014 i nowelizacją ustawy o SZWO i F-gazach z 12 lipca 2017 (tekst jednolity Dz.U.2017 poz.1951), Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła PORT PC i Krajowe Forum Chłodnictwa (KFCH) podjęły się wyjaśnienia procedur związanych z nowym ustawodawstwem. Obie organizacje branżowe z najwyższą starannością przeanalizowały dostępne materiały (również korzystając z pomocy Europejskiego Stowarzyszenia Pomp Ciepła EHPA).
Po konsultacjach z p. prof. Januszem Kozakiewiczem z Instytutu Chemii Przemysłowej i p. prezesem Robertem Grejczem z Krajowego Forum Chłodnictwa przedstawiamy wspólne stanowisko PORTPC i KFCH, dotyczące interpretacji w/w regulacji prawnych, odnoszących się do sprzedaży urządzeń klimatyzacyjnych i chłodniczych (w tym pomp ciepła), zawierających F-gazy. Interpretacja ta wynika z Art.11.ust.5. Rozporządzenia (EU)517/2014 oraz Art.13a Ustawy z 15 maja 2015 (znowelizowanej Ustawą z 12 lipca 2017)
- Przy sprzedaży pomp ciepła monoblokowych, będących hermetycznymi zamkniętymi urządzeniami (fabrycznie napełnionych czynnikiem chłodniczym, gdzie w czasie montażu nie ingeruje się w obieg chłodniczy), kupujący jest zwolniony z konieczności posiadania certyfikatu F-gazowego (zarówno dla przedsiębiorcy, jak i personalnego)
- Hermetyczne zamknięte urządzenie musi posiadać etykietę producenta z zapisem: „Hermetycznie szczelne” (hermetically sealed) i taka informacja musi się również znajdować w dokumentacji technicznej urządzenia. Zgodnie z Rozporządzeniem (EU) 517/2014, producent ma obowiązek przeprowadzić w procesie produkcji badanie potwierdzające szczelność urządzenia.
Warto dodać, że niedopuszczalne jest oznakowywanie urządzenia jako hermetyczne przez firmę serwisującą urządzenia lub przez importera urządzenia.
Hermetyczne zamknięte urządzenia mogą posiadać wbudowane fabrycznie zawory serwisowe , jednak muszą być one odpowiednio zabezpieczone przez producenta. - W przypadku sprzedaży niehermetycznych zamkniętych urządzeń (głównie, ale nie tylko, dotyczy to pomp ciepła typu SPLIT) występują następujące możliwości:
A) W przypadku dalszej odsprzedaży (dotyczy np. sieci hurtowni, które nie wykonują montażu urządzeń, a wyłącznie sprzedaży) nie jest wymagany certyfikat F-gazowy. Producent/dostawca urządzeń wymaga przy sprzedaży oświadczenia kupującego, że urządzenie zawierające F-gazy jest przeznaczone do dalszej odsprzedaży. Oświadczenie może być wykonane pomiędzy podmiotami jednorazowo, na więcej transakcji handlowych.
B) Gdy kupującym jest firma instalacyjna, która będzie wykonywała sprzedaż urządzenia Klientowi końcowemu wraz z montażem – konieczny jest certyfikat F-gazowy przedsiębiorcy.
C) Gdy kupującym jest firma instalacyjna, która nie posiadająca certyfikatu F-gazowego (dotyczy to głównie firm instalacyjnych), firma ta może zlecić wykonanie części chłodniczej podwykonawcy, posiadającemu wymagany przez prawo certyfikat F-gazowy. Umowa podwykonawstwa oraz certyfikat F-gazowy podwykonawcy muszą być przekazane sprzedającemu przez firmę zakupującą urządzenie.
D) Gdy kupującym jest firma nie będąca firmą instalacyjną (dotyczy to Inwestorów – np. supermarket, instytucja rządowa, uczelnia itp.), nie posiadająca certyfikatu F-gazowego ale posiadająca co najmniej jednego pracownika z certyfikatem F-gazowym uprawniającym do instalowania urządzenia, sprzedaż może być dokonana pod warunkiem przedstawienia certyfikatu tego pracownika oraz zaświadczenia ze jest on zatrudniony w tej instytucji.
E) Gdy kupującym jest użytkownik końcowy, musi on przedstawić dowód, że montaż będzie dokonany przez podmiot posiadający certyfikat F-gazowy przedsiębiorcy lub osobę fizyczna posiadającą certyfikat personalny kategorii I. Obowiązującym w tym przypadku dowodem jest „…umowa, odpowiednio z przedsiębiorcą lub osobą fizyczną, na wykonanie usługi instalowania, zawierająca w szczególności dane pozwalające na identyfikację urządzenia, które ma zostać zainstalowane”.
F) Instalator, który dokonuje zakupu niehermetycznej pompy ciepła i następnie wykonuje montaż instalacji chłodniczej, powinien posiadać certyfikat F-gazowy kat I dla personelu lub jeśli prowadzi działalność gospodarczą posiadać certyfikat F-gazowy dla przedsiębiorcy.
- Sprzedawca urządzeń napełnionych F-gazem jest zobowiązany do prowadzenia rejestru sprzedanych urządzeń i przechowywania kopii umów lub certyfikatów przez 5 lat od daty zakupu i do udostępniania ich na żądanie pracowników Inspekcji Ochrony Środowiska.
- Pompy ciepła fabrycznie napełnione czynnikiem chłodniczym nie są traktowane jako zbiorniki na gaz i podobnie jak np. lodówki nie wymagają specjalnych procedur magazynowania jak pojemniki (butle) z F-gazem.
Zarówno Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC) jak i Krajowe Forum Chłodnictwa (KFCH) gorąco zachęcają do dalszego zadawania pytań dotyczących kwestii F-gazów. Obydwie organizacje będą starać się przedstawiać kolejne stanowiska oraz udzielać odpowiedzi na stronach internetowych obydwu stowarzyszeń.