W dniu 25 czerwca 2019 r., w siedzibie Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego, w gmachu Muzeum Geologicznego odbyło się seminarium pn.: „Otworowe wymienniki ciepła – stan obecny, bariery i kierunki rozwoju”.

Seminarium zorganizowane zostało przez Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy (PIG-PIB) oraz Polską Organizację Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC). Spotkanie to było kontynuacją udanego spotkania zorganizowanego w 2018 roku.

W spotkaniu uczestniczyło ponad 20 przedstawicieli firm wykonujących wiercenia otworowych wymienników ciepła oraz przedstawiciele PORT PC oraz PIG-PIB.

Główny cel seminarium

Głównym celem seminarium było umożliwienie dyskusji oraz wymiany doświadczeń przedstawicielom firm zajmujących się wykonywaniem odwiertów geologicznych – otworowych wymienników ciepła. Zaproszone zostały wiodące firmy wiercące w Polsce. Organizatorom zależało przede wszystkim na skonsolidowaniu wspólnych działań na rzecz dynamicznego i bezpiecznego dla środowiska naturalnego rozwoju branży gruntowych pomp ciepła w Polsce poprzez rozpoczęcie prac zmierzających do aktualizacji wytycznych PORT PC z roku 2013 – Wytyczne projektowania, wykonania i odbioru instalacji z pompami ciepła. Część 1. Dolne źródła do pomp ciepła. Wytyczne te, będące dokumentem branżowym wymagają nowelizacji. Dodatkowym impulsem do tego typu działań było opublikowanie w czerwcu 2019 r. nowej wersji wytycznych niemieckich VDI4640 „Thermal use of the Undergound. Ground source heat pump systems”, których pierwotna wersja była podstawą wytycznych PORT PC.

Dyskusje merytoryczne

Na spotkaniu podjęto dyskusje merytoryczne dotyczące zakresu aktualizacji wytycznych PORT PC. W ramach burzy mózgów przeprowadzonej w ramach seminarium przedstawiono listę zagadnień wymagających uwzględnienia w aktualizowanych wytycznych oraz sformułowano postulaty koniecznych zmian w Prawie geologicznym i górniczym i towarzyszących rozporządzeniach usprawniających procedurę przygotowywania i zgłaszania projektów robót geologicznych wykonywanych na potrzeby pozyskiwania ciepła ziemi.

Przedstawiciel PIG-PIB Grzegorz Ryżyński oraz sekretarz PORT PC Jakub Koczorowski witają przedstawicieli firm wiertniczych i rozpoczynają spotkanie.

Dyskusja dotycząca zakresu aktualizacji wytycznych projektowania, wykonania i odbioru instalacji z pompami ciepła. Część 1. Dolne źródła do pomp ciepła, była moderowana przez Jakuba Koczorowskiego z PORT PC. W trakcie ponad dwugodzinnej burzy mózgów wyłoniono następujące zagadnienia, które powinny być uwzględnione w nowej edycji wytycznych. PORT PC dot. projektowania, wykonania i odbioru instalacji z pompami ciepła. Część 1. Dolne źródła do pomp ciepła:

  • Wartości parametrów termicznych gruntu
  • Weryfikacja długości czasu pracy sprężarek i sposobu prowadzenia obliczeń dotyczących pozyskiwania ciepła z gruntu
  • Skategoryzowanie podziału gruntów na podstawie litologii, stratygrafii oraz stref klimatycznych (co ma umożliwić uproszczone i zestandaryzowane wymiarowanie instalacji dolnego źródła ciepła dla instalacji małej mocy).
  • Wprowadzenie tabel typowych wartości mocy cieplnej gruntu dla instalacji poniżej 30kW
  • Odległości i rozstaw OWC
    • Grzanie – lej temperaturowy
    • Grzanie i chłodzenie – weryfikacja rozstawu dla obu trybów pracy.
    • Odrębnie podejście dla magazynów ciepła i chłodu
    • Zrzut ciepła – dla instalacji > 30 kW obligatoryjne symulacje numeryczne
  • Określenie maksymalnej temperatury zrzutu ciepła do gruntu
  • Wytyczne dla instalacji o dużej mocy (>100 KW)
    • Modelowanie numeryczne
    • Uszczegółowienie specyfikacji prowadzenia badań TRT (test reakcji termicznej)
    • Unifikacja interpretacji TRT
Zagadnienia towarzyszące

Omawiano także następujące zagadnienia towarzyszące:

  • Certyfikacja wykonawców/firm wiertniczych.
  • Utworzenie raportu dotyczącego rynku wierceń otworowych wymienników ciepła (OWC) – określenie rynku i
  • Rozpoczęcie starań o uzyskanie certyfikatów GeoTrainet dla polskich specjalistów z zakresu geotermii niskotemperaturowej (wiertaczy, projektantów oraz trenerów).

Postulaty koniecznych zmian w Prawie geologicznym i górniczym oraz towarzyszących rozporządzeniach dotyczyły głównie zniesienia przepisu dotyczącego instalacji poniżej 30 metrów w zamian za uproszczenie projektu robót geologicznych na dolne źródło ciepła oraz skrócenia czasu oczekiwania na decyzję dot. projektu pod GWC, zwłaszcza dla inwestycji o małej mocy (<30 KW, domy jednorodzinne i budownictwo ogólne).

Dyskusja dotycząca aktualizacji wytycznych PORT PC dotyczących wykonywania otworowych wymienników ciepła.
Uczestnicy spotkania w gmachu Muzeum Geologicznego PIG-PIB.

Spotkanie należy uznać za udane, o czym świadczyły konstruktywne dyskusje i wnioski z seminarium.

Seminarium jest dobrym przykładem efektywnej współpracy PIG-PIB z PORT PC. Działania są prowadzone w ramach powstającej sekcji firm wiertniczych. PIG-PIB po raz kolejny mógł spełnić rolę gospodarza spotkania i platformy do rzeczowej dyskusji specjalistów z branży geotermii niskotemperaturowej aktywnie włączając się w prace nad nowelizacją wytycznych PORT PC.

Linki:

Tekst: Grzegorz Ryżyński, Mateusz Żeruń
Fotografie: Wojciech Kurek

Kategoria: Uncategorized